Wszystko zaczyna się od kawy espresso, której nazwa znaczy dosłownie: „kawa zrobiona na poczekaniu, na zamówienie”.
Każda palarnia kawy czy każdy dystrybutor ma swoje metody parzenia i serwowania napojów kawowych. Począwszy od unikatowej mieszanki ziaren, metody ich upalenia, gramatury mielenia, sposobu parzenia, na profesjonalnym sprzęcie i wykwalifikowanym bariście kończąc. Ostateczne dopełnienie tych wszystkich czynników to dobór szkła i akcesoriów do odpowiedniego podania przygotowanej kawy. Parametry i cechy idealnego espresso określił w 1998 roku Włoski Instytut Espresso Italiano.
Chcąc zapoznać Państwa z obowiązującymi standardami, przedstawiam charakterystykę i sposób serwowania wybranych napojów kawowych przygotowywanych w ekspresie ciśnieniowym.
Ważną informacją dla osób pijących kawę jest to, że dobrze zaparzone espresso stanowi bazę wszystkich napojów kawowych. Należy pamiętać, że espresso można uzyskać tylko i wyłącznie przy użyciu ekspresu ciśnieniowego, a sama nazwa i typ napoju zależą od dodatków i sposobu podawania.
Typowe espresso należy podawać w filiżance z grubej porcelany, o pojemności 60 ml, na spodku z serwetką. Na powierzchni espresso powinna się znajdować gęsta jednolita pianka grubości około 2-4 mm, zwana cremą. Crema występuje tylko w tym jedynym sposobie parzenia kawy i jej wygląd oraz smak świadczą o tym, czy espresso zostało dobrze zaparzone. Do espresso podajemy wodę w naczyniu z grubego szkła oraz cukier, najlepiej dwa rodzaje – czysty biały i brązowy trzcinowy. Cały zestaw wraz z łyżeczką i ciasteczkiem lub czekoladką, która zawsze musi być zapakowana, podajemy na małej srebrnej tacy.
W Polsce funkcjonuje podwójne espresso, które fachowo nazywa się espresso doppio. Doppio to dwa zaparzone espresso w jednej filiżance. Podajemy je w opisany wcześniej sposób.
Następny napój z rodziny espresso to espresso lungo. Przygotowuje się je z większą niż zazwyczaj ilością wody i potocznie jest zwane wydłużonym espresso. Przeciwieństwem jest espresso ristretto, tak zwane espresso skrócone, bardzo popularne we Włoszech.
Gdy do espresso dodamy kilka kropel rumu i skórkę z cytryny, uzyskamy poncino. Romano to z kolei espresso podane z cytryną – rewelacyjna metoda na ból głowy.
Najpopularniejszym napojem kawowym na bazie espresso jest cappuccino. Zostało ono wymyślone przez mnichów z zakonu kapucynów. Jest to espresso z dodatkiem spienionego mleka, na które składa się jedna część espresso, jedna część mleka podgrzanego parą i jedna część pianki. Często posypuje się je kakao, cynamonem lub czekoladą. Według tradycji, cappuccino należy pić tylko w porze śniadaniowej, czyli do godziny 11.00, a podawać w naczyniu o pojemności 120-150 ml. Prawdziwe cappuccino charakteryzuje się brązową otoczką wokół brzegu filiżanki, a jego pianka o zwartej jednolitej strukturze ma od 1do 3 centymetrów grubości. Do cappuccino dobrze jest podać kawałek ciasta lub croissanta.
Coretto to typowe espresso wzmocnione kroplą alkoholu, na przykład grappy, brendy lub likieru. Espresso z wódką brzoskwiniową i posypane cynamonem to caffe alla borgia.
Kolejnym popularnym napojem kawowym jest latte macchiato (z włoskiego: „splamione mleko”). Właściwie sporządzone, ma trzy warstwy: na dole mleko, pośrodku espresso, na górze piana. Jest podawane w przezroczystej szklance z grubymi ściankami, o pojemności do 250 ml. Podobnie jak cappuccino, może być dekorowane czekoladą lub cynamonem. Macchiato najłatwiej zrobić, wlewając do szklanki najpierw gorące mleko, następnie pianę, a na końcu, cienkim strumieniem, bardzo gorącą kawę.
Melange (wiener melange) to austriacki wariant kawy z mlekiem, składa się w połowie z kawy, w połowie z gorącego mleka. Podawany jest z dużą ilością mlecznej, dobrze ubitej pianki pośrodku.
Jak zatem mawiał T.S. Eliot: „niech bieg Waszego życia odmierzają łyżeczki kawy…”